Maden, ook wel myasis genoemd, komen vaak voor bij het konijn. Het is een ziekte waarbij de maden van vliegen in de vacht en de huid van het konijn komen. Deze maden veroorzaken uitgebreide ontstekingen van de huid en van het onderliggend weefsel. Indien dit niet op tijd opgemerkt en behandeld wordt, kunnen konijnen erg ziek worden en zelfs overlijden aan deze ziekte.
De vliegen komen af op de urine en ontlasting die zich rondom de anus bevindt bij het konijn. Echter, ook bij zeer schoon gehouden konijnen kunnen vliegen eitjes leggen in de vacht rondom de anus waar later maden uitkomen. De ziekte treedt vooral in de warme (zomer) maanden op.
Hoe komen de maden in de vacht?
Maden komen terecht in de vacht van het konijn doordat een vlieg, meestal de blauwgroene bromvlieg of groene vleesvlieg, eitjes in de vacht en huid van het konijn legt. De eitjes worden het liefst in een warme vochtige omgeving gelegd. Uit de eitjes komen na enkele uren tot dagen kleine witte larven, oftewel maden. Ze zien eruit als wormpjes van enkele millimeters tot een centimeter groot. De maden zetten zich vast in de huid en scheiden stoffen af die de huid en het onderhuids weefsel doen afsterven. Het afgestorven, rottende weefsel dient als voedsel voor de maden. De weefselafsterving breidt zich snel uit, ook in de diepte, en het konijn wordt erg ziek. De rottingsgeur trekt ook weer andere vliegen aan en er worden nieuwe eitjes in de wond gelegd.
De vliegen leggen de eitjes op een warme vochtige plek. Als de achterhand van een konijn vies of nat is en daardoor sterk ruikt, vormt dit een extra groot risico op myasis! De achterhand kan nat zijn door urine, bijvoorbeeld door incontinentie, blaasontsteking of blaasgruis. De achterhand kan ook vies zijn door diarree of ontlasting die in de haren blijft plakken. Veel voorkomende oorzaken zijn: gebitsproblemen, te weinig hooi en teveel krachtvoer of gemengd konijnenvoer (waarvan vaak alleen de lekker stukjes worden gegeten). Ook blindedarmkeutels (dit zijn de eerste keutels die vroeg in de morgen gemaakt worden) die niet opgegeten worden blijven aan de achterhand plakken. Deze keutels bevatten belangrijke vitaminen en eiwitten. Het konijn eet ze in de vroege ochtend. Normaal gesproken zien we deze ochtendkeutels dus niet. Kan een konijn deze caecotrofen niet eten, bijvoorbeeld door overgewicht of rugpijn, dan blijven ze plakken in de haren rond de anus (plakpoep).
De ziekte verloopt enorm snel, dus moeten we zo snel mogelijk ingrijpen!
Op volgende manieren kunnen we het risico op myasis verkleinen:
- Goede hygiëne: de eitjes worden in een warme vochtige omgeving gelegd, een droge schone leefomgeving is dus enorm belangrijk. Daarnaast trekt de geur van mest vliegen aan.
- Horrengaas rond het buitenhok zorgt ervoor dat vliegen niet in het hok kunnen komen.
- Regelmatige controle: vooral in warme periodes (mei tot en met september) is het belangrijk om meerdere malen per dag uw konijn te controleren op wondjes en maden.
- Voorkom en reinig een vieze achterhand. Als uw konijn regelmatig een vieze achterhand heeft is de kans groot dat er een onderliggende probleem aanwezig is. Zorg dat er altijd vers hooi is en geef niet te veel krachtvoer (maximaal 20 gram per kg lichaamsgewicht). Let er op dat het konijn de blinddarmkeutels op eet.
- NoMyiasis Spray: deze spray kan in de warme maanden (vanaf mei) gebruikt worden om maden te voorkomen. Het bevat ivermectine en S-methopreen en moet om de 4 weken toegediend worden om een goede bescherming te geven.